අනුරපුර භාෂාව උගනිමු..

         මිනිස් වර්ගයා සෙසු සත්ත්වයන්ගෙන් වෙන් කොට හඳුනා ගැනීම ට ආධාර වන ප‍්‍රධාන ලක්ෂණයක් නම් ඔහු ව්‍යවහාර කරන භාෂාවයි.සිය සිතුවිලි සංකේතවත් කොට ලිඛිතව හා වාචිකව ප‍්‍රකාශ කිරිමටත් ,අන්‍යයන් සමඟ සිය අදහස් හුවමාරු කර ගැනීමටත් මිනිසා තුළ ඇති හැකියාව මිනිස් පරිමාණයේදී ඔහු ලබා ඇති විශිෂ්ට දායාදයකි.එකී දායාදය මිනිසා විසින්ම ගොඩ නගාගෙන ඇති භාෂාව වශයෙන් පෙන්වාදිය හැකි ය.

            මිනිසාගේ විශිෂ්ට නිර්මාණයක් වු භාෂාව මගින්  දීර්ඝ කාලයක්  තිස්සේ සමාජයේ ආරක්ෂා කරගෙන තිබු සංස්කෘතික දායාදයන් පවරා ගැනීමටත්  ඊට නවාංග එක් කරමින් දියුණුව කරා පිය නැගීමටත්  මිනිසා ට හැකි විය.මිනිසා හැර අන් සත්ත්වයින් අතරද අදහස් හුවමාරු කර ගැනීමේ විවිධ උපක‍්‍රම ඇතත්  ඒවා ඔවුන්ගේ මූලික අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීම ට පමණක් සීමා වු ප‍්‍රාථමික මට්ටමක පවතී.

            එමෙන්ම එම උපක‍්‍රමවල ට භාෂාව යැයි ද කිව නොහැකි ය. නමුත් මිනිසා විසින් විධිමත් අයුරින් සන්නිවේදන ක‍්‍රියාවලිය සඳහා වාචිකව මෙන්ම ලිඛිතව ද සන්නිවේදනය සඳහා යොදා ගන්නා මාධ්‍ය භාෂාව යැයි කිව හැකිය.අප සංස්කෘතියෙහි ඉතා වැදගත් අංගයක් වන සිංහල භාෂාව පිළිබඳ ව අධ්‍යයනය කිරීම තුළින් එහි ඇති විවිධතා හඳුනා ගත හැකි ය.ඒ අනුව අනුරාධපුර ප‍්‍රදේශයේ විවිධ අවස්ථාවන්වල භාවිතා කරනු ලබන භාෂා රටාවන් හි විවිධත්වය මේ තුළින් විශද වේ.

විවාහය හා මල්වර වීම සම්බන්ධ වචන

 විවාහයක් සිදු කිරීම ට ප‍්‍රථමයෙන් නැකත් බැලීම සිදු කරයි. "නැකත් බැලීම" පහත ආකාරයෙන් කියා සිටී.

• පොරොන්දම් ගලපනවා.
• හඳහන් ගලපනවා.
• එකට කැපෙනවා.

 විවාහය සිදු කිරීම මේ ආකාරයෙන් පෙන්නුම් කරයි.

                

• කසාද බඳිනවා
• වෙඩිමක් ගන්නවා.
• වෙඩින් එකක් ගන්නවා.
• කැන්දන් යනවා.
• මගුලක් ගන්නවා.
• දීග යනවා.

               

තරුණයෙක් හා තරුණියක් හොර රහසේ පැන යාම

                

• ජම්පින් ගොයින්.
• හඳපානේ යනවා.

මධුසමය ගත කරන්න යාම පැණි හඳට යනවා යයි කියනු ලැබේ.

               

විවාහයේ දෙවෙනි දවස මේ ආකාරයෙන් කියනු ලැබේ.

             

• කොල්ලගේ ගෙදර මගුල.
• දෙවෙනි ගමන.
• කන්‍යාභාවය පිළිබඳ ව සොයා බැලීම සඳහා පහත වචන යොදා ගනී.
• ජපන් කොඩිය බලනවා.
• පිරිසිදුකම බලනවා.
• පවිත‍්‍රතාවය බලනවා.

මල්වර වීම පහත වචන මෙ මගින් ධ්වනිත කරවයි.

             

• ජම්බු ගහෙන් වැටිලා.
• ලොකු ළමයෙක් වෙලා.
• අලූත් නැවක් ගොඩබැහැලා.
• බිග් ගර්ල් කෙනෙක් වෙලා.
• කෙල්ලෙක් දොරට වැඩලා.
• ගෙට වෙලා.

               

තරුණියකට සෑදෙන මාසික ඔසප් වීම මෙලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

• මෙන්සස් හැදිලා.
• ඩෙට් වෙලා.
• මාසික වර පරීක්ෂණය පටන් අරන්.

                                                                                                                                                                  

                  අධ්‍යාපන අවස්ථාවන් හි යොදාගනු ලබන වචන

               

පාසලේ විදුහල්පති ලොකු සර්, පිනා, වැනි වචනවලින් හඳුන්වාදෙයි.

             
        
ගුරුවරු මෙසේ හඳුන්වයි.

             

• ගුරා.
•  සර්.
•  මිස්.
•  ටීචර්.               

යාළුවන් ව මෙසේ හඳුන්වනු ලබයි.

             

• ෆ්‍රෙඩා.
• බොක්ක.
• බුදු බොක්ක.
• සිරා බොක්ක.
• මචං.
• හලෝ.
• අඩෝ.               

පාසලේ දී තම මිතුරෙකුගේ පොතකින් හොරෙන් බැලීම මෙසේ දක්වයි.

             

•  කෝප්ප ගහනවා.
•  කොපි කරනවා.               

පාසලේ දි හෝ උපකාරක පන්තිවල දී බොරු කියනවට මේ ලෙස අර්ථ සපයයි.

            

• කෙබ්බ ගහනවා.
•  නයා අරිනවා.
•  බොස කෙලිනවා.
•  බේගල් ඇදබනවා.               

යහළුවන් කණ්ඩායමක් සිටින ස්ථානයක් මෙලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

•  සෙට් එක.
•  සෙටාර් එක.
•  ගැන්සිය.
•  ගැන් එක.               

ගැහැණු ළමුන් හැඳින්වීම ට පාසලේ දී මෙවැනි යෙදුම් යොදාගැනී.

             

•  කෑල්ල.
•  කෝස් එක.
•  සුන්දරී.
•  කෙල්ල.               

පිරිමි ළමුන් හැඳින්වීමට මේ ලෙස යොදාගනී.

             

•  හැන්ඩියා.
•  කොල්ලා.

               

ගැහැණු ළමයෙක් හා පිරිමි ළමයෙක් අතර ආදර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගා ගැනීම මේ ලෙස හඳුන්වයි.

             

• කෝස් එකක් සෙට් කරගන්නවා.
• කෑල්ලක් ලයින් කරනවා.
• සිරා ලවක් ගහනවා.               

පේ‍්‍රම සම්බන්දත හැරදමා යාම මේ ලෙස හඳුන්වයි.

             

•  බූට් එකක් දීලා.
•  දාල ගිහින්.
•  පෙම අත්හැරලා.

               

පාසලේ දී ලස්සන ගුරුවරියක් හැඳින්වීම ට මේ වැනි වචන යොදාගනී.

     

• සාරි ගප්පි.
• රෝස මලක්.
• අලූත් මලක්.               

පාසලේ දක්ෂ ම සිසුන් හැඳින්වීම ට මේ වැනි වචන යොදාගනී.

             

• පඬියා.
• මහෝෂධයා.
• මීටරේ.
• වැඞ්ඩා.

                  
වෘත්තියමය අවස්ථාවන් හි යොදාගනු ලබන වචන

             

• වී වගා කරන කුඹුර වෙල යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• පාසල් ගුරුවරු ඉස්කෝලේ මහත්තයා, සර්, යන වචනවලින් හඳුන්වනු ලබයි.
• මේසන් වැඩ කරන පුද්ගලයා මේසන් බාස්, බාස් උන්නැහේ යන යෙදුම්වලින් හඳුන්වනු ලබයි.
• වෛද්‍යවරයා දොස්තර මහත්තයා, ඩොකා වැනි යෙදුම්වලින් හඳුන්වයි.
• හෙදිය ව නර්ස්, මිසී යන වචනවලින් හඳුන්වයි.

               

පොලිස් සේවකයන් මෙලෙස හඳුන්වයි.

             

•  පොලිස්කාරයා.
•  රාළහාමි.
•  ට‍්‍රැෆික් මහත්තයා.               

මත්පැන් විකුණන ස්ථානය මේ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

•  බාර් එක.
•  තැබෑරුම.
•  පොට් එක.               

කෘෂි කර්මාන්තයේ දී යොදාගනු ලබන විවිධ උපකරණ මේ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

• භූතයා.
• සුනාමිය.
• ට‍්‍රැක්ටරේ.               

ගමේ සිටින මැරයන් ව මේ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

• චන්ඩියා.
• මරු සිරා.
• ලොකු අයියා.

               

මැරයන් විසින් සිදු කරන මිනීමැරීම් මේ ලෙස පෙන්වා දෙයි.

             

• බාවනවා.
• බාවලා දානවා.
• ස්වර්ගේ පෙන්නනවා.
• බීපු කිරි මතක් කරලා දෙනවා.

               

• ගම ට බනිස් හා පාන් විකුණන තැනැත්තා චුන් පාන් මාමා.මොහුට එම නම පටබැඳී ඇත්තේ ඔහු එන රථයෙහි ඇති හඬ පටය හේතුවෙනි.

ආහාරපාන ආශ‍්‍රිත ව යොදාගනු ලබන වචන

•      පැණි වළලූ සඳහා උඳු වළලූ, උඳු වැල් යන නම් යොදා ගනී.
•      බත් සමග ආහාර ගැනීමට පිසින එළවලූ  මාළු පිනි, ව්‍යාංජන, හොද්ද යනුවෙන් හඳුන්වයි.
•      තේ පානය කිරීම තේ බොනවා, කහට බොනවා වැනි නම්වලින් හඳුන්වයි.
•    බඩ දරු අම්මලා සඳහා මිරිස් හා මුරුංගා මිශ‍්‍ර කර සකසනු ලබා හොද්ද තැම්බුම් හොද්ද ලෙස හඳුන්වයි.               

පොල් හැඳින්වීම ට මේ වැනි වචන යොදා ගනී.

             

• කලටි පොල්.
• කුරු පොල්.
• හොඳ පොල්.

               

• කොස් ඇට හා පොල් යොදා ගනිමින් සාදන මාළුව කළු පොල් මැල්ලූම යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.

               

ලංකාවේ ප‍්‍රධාන ආහාරය වන බත් වර්ග ද මේ ආකාරයෙන් පෙන්වා දෙයි.

             

• දුන්තෙල් බත්.‍               
• බිරියානි.           
• මාළු බත්.
• චිකන් බත්.
• ෆ‍්‍රයිඞ් රයිස්.

තරුණයන් අතර ප‍්‍රචලිත වචන

               

ගැහැණු ළමුන් හැඳින්වීම ට මේ වැනි වචන යොදා ගනී.

             

• ස්වීටි කෙල්ල.
• කෑල්ල.
• මැණික.

               

විසේකාර තරුණියක් හැඳින්වීම ට මේ වැනි වචන යොදාගනී.

             

• මරු කඳ.
• පත්තිනි අම්මා.
• වටේ යන එකී.
• බඩුව.
• මරු ගල.
• ලෑල්ල.

               

තරුණියක් දුෂණයට හෝ අපහරණයට ලක් කිරීම මේ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

• කෙලවනවා.
• පිහාටු ගහනවා.
• හමන්නනවා.

               

වැරදි ලිංගික ක‍්‍රියාවන් හි යෙදීම මේ නමින් හඳුන්වනු ලබයි.

             

• වේසකමේ යනවා.
• ආප්ප දානවා.
• ගල් කපනවා.
• ගල් බෝර දානවා.
• කොටු පනිනවා.
• දහ පදුරදවේ යනවා.
• අහවල් එක කරනවා.

               

විශ්මය ජනක දෙයක් දුටුවහොත් මේ වැනි වදන් තරුනරන් කියනු ලබයි.

             

• සුපිරි.
• අම්මට හුඩු.
• අම්මට සිරි.
• පට්ට.
• අදහගන්නත් බෑ.
• අම්මට කෙලපිය.

               

• සතුටුදායක දෙයක් සිදුවීමේ දී සැප කණේ ලෙස කියයි.
• යාළුවන් ඇමතීම සඳහා මචං, බොක්ක, ෆිට් එක, වැනි යෙදුම් භාවිතා කරයි.               

තරුණයන් සතුටින් සිටින අවස්ථා මේ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

             

• ආතල් එකක් ගන්නවා.
• අඩියක් ගහනවා.
• සොමියක් ගන්නවා.

                 

එදිනෙදා ව්‍යවහාර කරනු ලබන වචන

             

• කැපී පේන්න යාම පොරක් වෙන්න යනවා කියා හඳුන්වයි.
• කිසියම් කාර්යයක් බොහොම අමාරුවෙන් කරගෙන යාම ගේම ගහනවා ලෙස හඳුන්වයි.

               

අනිවාර්යයෙන් ම කරන ක‍්‍රියාවක් කියා සිටීම සඳහා මේ වැනි වදන් යොදා ගනී.

            

•  එකෙන්ම.
•  සිරාවට.
•  බොක්කෙන්ම.

             

• අනවශ්‍ය කරදරයකට මුහුණ දෙන්නට සිදුවීම ඉල්ලන් කනවා, ඇදගෙන නානවා, වලේ වැටෙනවා ලෙස     හඳුන්වනු ලබයි.
• යමෙකු රැවටීම කොලේ වහනවා, වලේ වට්ටනවා, කෙලවල යනවා ලෙස අර්ථ දක්වනු ලබයි.
• අනුන්ගේ දේවල් සොයා බැලීම,  ඕපාදුප සෙවීම අනුන්ගේ සීනි කිරනවා, ණයට කහිනවා ලෙස හඳුන්වයි.

               

ආඩම්බරකම පෙන්වීම මේ ලෙස හඳුන්වයි.

             

•  ලොකුකම දානවා.
•  ලයින් දෙනවා.
•  පාට් එක දානවා.
•  ගණන් උස්සනවා.               

• නොහොඹිනා දෙයක් සිදු කිරීම මදන ගාය පෙන්නනවා, මජර වැඩ කරනවා, පජාත වැඩ කරනවා යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.               

කාළගුණය ආශ‍්‍රිත ව ගොඩනැගුණු වචන මේ ලෙස පෙන්වා දිය හැකි ය.

             

•  හද්ද පිටිසර.
•  කාස්ටකේ.
•  පායනවා.
•  රස්නේ.
•  පෑවිල්ල.

ඥාතීත්වය හා හිතමිත‍්‍ර සම්බන්ධතා ආශ‍්‍රිත වචන

             

•  කුඩා පිරිමි දරුවන් ඇටයා, කොළුගැටයා වැනි නම්වලින් හඳුන්වනු ලබයි.
•  තාරුණ්‍යයට පා තබන ගැහැණු දරුවන් ළමිස්සි යනුවෙන් හඳුන්වයි.
•  අම්මගේ නංගි හැඳින්වීමට පුංචි, පුංචි අම්මා, චූටි අම්මා වැනි යෙදුම් යොදා ගනී.               

අම්මගේ අම්ම හැඳින්වීම ට පහත යෙදුම් යොදාගැනී.

             

• ආච්චි.
• කිරි අම්මා.
• ආත්තම්මා.
• අම්මම්මා.
• ආච්චි අම්මා.
• ලොකු අම්මා.

               

• අම්මගේ තාත්තා හැඳින්වීම සඳහා සීයා, සීයා තාත්තා, කිරි අත්තා වැනි යෙදුම් භාවිතා කරයි.              

අම්මගේ අයියා හා පියාගේ අක්කා මේ ආකාරයෙන් හඳුන්වනු ලබයි.

             

• මාමා.                                     
• මාමි.
• නැන්දම්මා.

               

මව හා පියා මෙ ලෙස හඳුන්වයි.

             

• අම්මා.
• අම්මි.
• මමී.
• අප්පච්චි.
• තාත්තා.
• තාත්ති.

               

බිරිඳ ව මේ වැනි නම්වලින් හඳුන්වනු ලබයි.

             

•  ගෑනි.
•  වයිෆරේ.
•  ඒයි.

               

සැමියා ව මේ වැනි නම්වලින් හඳුන්වනු ලබයි.

             

•  හස්බන්ඩ්.
•  හබී.
•  ඒයි.

                  ඇඳුම් පැළඳුම් හා ගෘහ භාණ්ඩ ආශ‍්‍රිත වචන

• ආහාර පිසීම සඳහා යොදාගනු ලබන මැටි කෝප්පය අඩි වළඳ යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• ආහාර පිසීම සඳහා යොදාගනු ලබන නෑඹිලිය ගරණ වළඳ යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• බත් පිසීම සඳහා යොදාගනු ලබන මුට්ටිය බත් වළඳ යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• නෑමෙන් පසු මුණ පිසදැමීමට හෝ අංග පිසදැමීම ට යොදාගනු ලබන තුවාය ලේන්සුව යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• වතුර පුරවනු ලබන බූලිය කෑන් එක යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.
• පාසල් ළමුන් බෝට්ටුටුවක් මෙන් දිගට දාපු සපත්තු බෝට්දාපු සපත්තු ලෙස නම් කරයි.
• ජාතික රූපවාහිනියෙන් විකාශනය වූ ‘සුජාත දියණිය’ ටෙලි නාට්‍යයේ නිලියන් ගැසූ කොන්ඩ කට්ට චංගුමී කොන්ඩ කට්ට යනුවෙන් නම් තබා ඇත.
• සිරස ටෙලි නාට්‍යයේ විකාශය වූ‘ප‍්‍රවීනා’ ටෙලි නාට්‍යයේ නිළියක වූ කෝමලී’ පැළඳි ලොකු මුදුව කෝමලී මුද්ද නම් විය.               

                  කුඩා දරුවන් ආශ‍්‍රිත වචන

             

• කුඩා දරුවන්ගේ ආහාර සඳහා අබුං යයි පවසයි.
• කුඩා දරුවන් වතුර නම් කරනු ලබන්නේ ජෝ, වතුල, ජබුං, බෝ යනුවෙන් ය.
• කුඩා දරුවන් මාළුවන් නම් කරනු ලබන්නේ කයිය, කූරියං යනුවෙනි.
• කුඩා දරුවන් තමන් අඳින යට කලිසම  නම් කරනු ලබන්නේ කයි එක, කාසම යනුවෙනි.
• කුඩා දරුවන් කුරුල්ලන් නම් කරනු ලබන්නේ කුල්ලා, කූලූ පැටියා යනුවෙනි.
• කුඩා දරුවන් තම වැටී තුවාල වුවහොත් එය පවසන්නේ තූල වුණා, ඩොන් ගෑවා යනුවෙනි.
• කුඩා දරුවන් තමා නින්දට යාම පවසන්නේ දොයියනවා, බයියනවා ආදී වශයෙනි.
• කුඩා දරුවන් හඳ හඳුන්වනු ලබන්නේ අම්බිලි මාමා යනුවෙනි.
• කුඩා දරුවන් තමා බය පුද්ගලයන් හඳුන්වන්නේ ගෝනි බිල්ලා, යකා, කළු බණ්ඩා, ආදී වශයෙනි.
• කුඩා දරුවන් වාහන හඳුන්වනු ලබන්නේ බූං එක, කාල් එක ආදී වශයෙනි.

                  ආගම් ආශ‍්‍රිත වචන හා උපත හා මරණය ආශ‍්‍රිත වචන

               

පන්සල් ගොස් වැඳීම හඳුන්වන්නේ

             

•  යදිනවා.
•  පුජා කරනවා.
•  පුදනවා.

               

හාමුදුරුවන්ට මේ වැනි නම්වලින් හඳුන්වනු ලබයි.

             

• ස්වාමීන්වහන්සේ .
•  සාධු.               

• පිරිතක් තිබෙනවා නම් ඇතැම් පිරිස් එය සංඝ බජව්ව යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.
• පන්සලේ චෛත්‍යය වෙහෙර වහන්සේ යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.
• බුදුන් වැඩ සිටින පිළිම තබා ඇති ස්ථානය විහාර ගෙය, පිළිම ගෙය යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.
• මළ ගෙදරක දී බූරු ගැසීම දෙගොඩතලා ගහනවා, බූරුවා ගහනවා යනුවෙන් හඳුන්වයි.
• මළගෙදරක දී ඇහැරන් ඉඳීම නිදි මරනවා යනුවෙන් හඳුන්වයි.

               

දරුවෙක් ලැබෙන්න සිටිනවා හඳුන්වන්නේ මෙ ලෙසිනි.

             

• බඩ වෙලා.
• බබෙක් හම්බවෙන්න.
• අම්මෙක් වෙන්න යනවා.

                

• කුඩා බිළිදෙකු උපත ලැබූ පසු අම්මගේ කපාපු පළුව, ඇරපු අතක් නෑ තාත්තයි, පිංවන්ත කොලූවා ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.
• දරුවන් ලැබෙන්න ඉන්න මවට උපදෙස් ලබාදීමට රජයෙන් පත් කරනු ලැබූ සෞඛ්‍ය නිලධාරිනිය මිඩ් වයිෆ්, මිඩ් වයිෆ් මිසී, වින්නඹු අම්මා යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.

ඉහත හඳුන්වන ආකාරයට අනුරපුර භාෂා භාවිතය කෙලෙස ද යන්න වටහා ගත හැකි ය.

Dula..